Κυριακή 23 Ιουνίου 2019 στις 21.00
Προβολή ταινίας: Φυλακές Carandiru: Η Ημέρα της Σφαγής
Την Κυριακή 23 Ιούνη στις 9:00 μ.μ. η Εργατική Λέσχη Καλλιθέας θα προβάλει την ταινία «Φυλακές Carandiru: Η Ημέρα της Σφαγής» του Έκτορ Μπαμπένκο με τους: Wagner Moura, Caio Blat, Nelson Machado, Enrique Díaz, παραγωγής 2003 και βασισμένο σε αληθινά γεγονότα.
Κοντά στον θεματικό πυρήνα του εξαιρετικού City of God του Fernando Meirelles ή του δικού του Pixote, στο Carandiru ο Hector Babenco (ξανά) καταπιάνεται με τα προβλήματα της βραζιλιάνικης πραγματικότητας των μεγάλων κοινωνικών ανισοτήτων, της φτώχειας και της μεγάλης εγκληματικότητας…Η ταινία του Babenco αφηγείται τις ιστορίες των κρατουμένων στις φυλακές Carandiru του Sao Paolo και καταλήγει στα γεγονότα του τραγικού θανάτου 111 ανθρώπων εκεί στις 2/10/1992.
Στο Carandiru, ο σκηνοθέτης συνθέτει το πορτραίτο μιας φυλακής ως μια μικρή κοινωνία ανθρώπων των οποίων οι σχέσεις διέπονται από άγραφους κανόνες και μια αυστηρή ιεραρχία που διαμορφώνει το μικρόκοσμο τους… Οι εγκληματίες συνυπάρχουν με τον διευθυντή των φυλακών σε κελιά ανοιχτά με τηλεοράσεις και ελευθερία που θυμίζει περισσότερο μικρή πόλη παρά φυλακή και όλοι μαζί προσπαθούν να διατηρήσουν την τάξη και τον έλεγχο σε μία φυλακή σχεδιασμένη για 3800 εγκληματίες που όμως αντιθέτως φιλοξενεί 7000…
Το σενάριο των Victor Navas, Fernando Bonassi και του ίδιου του Babenco είναι βασισμένο στο βιβλίο του Drauzio Varella για τις φυλακές, όπου εξιστορεί τις μαρτυρίες του γιατρού των φυλακών από την εμπειρία του εκεί… Ο σκηνοθέτης προσεγγίζει λοιπόν την ιστορία του μέσα από τα μάτια του γιατρού (Luiz Carlos Vasconcelos), ο οποίος, νεοφερμένος στις φυλακές, έρχεται αντιμέτωπος με ένα χαώδες, νοσηρό και συνάμα αποκρουστικό περιβάλλον γεμάτο χρήστες ναρκωτικών και aids… Mε μεγάλη ευσυνειδησία και ανθρωπισμό, αναλαμβάνει αμέσως να βοηθήσει δραστικά και ξεκινά μια εκστρατεία μέσα στις φυλακές κατά του aids και παράλληλα έρχεται σε επαφή με όλους αυτούς τους ανθρώπους… Οι κρατούμενοι κοντά του βρίσκουν την αφορμή να του εκμυστηρευτούν την προσωπική τους ιστορία και η ταινία επιχειρεί διάφορα flashback στις ζωές τους… Οι κρατούμενοι κατεβαίνουν από το …εδώλιο και (ξανά?)γίνονται καθημερινοί ανθρώποι που μάχονται σε ένα άδικο κόσμο για την επιβίωση… Ο Babenco δεν ενδιαφέρεται να δικάσει τους κρατούμενους, απεναντίας διακριτικά προσδίδει ένα άλλοθι στις πράξεις τους και μέσα από τα λόγια των ηρώων του (σε μια εξομολόγηση του, o αδίστακτος Dagger (βλ. παρακάτω) λέει «δε θυμάμαι να ξέρω να κάνω κάτι άλλο εκτός απ'το να σκοτώνω…», ενώ ένας άλλος ακούγεται να λέει «…ουσιαστικά είμαστε όλοι αθώοι…» καταδεικνύει έμμεσα τους αληθινούς ενόχους…
Μέσα απ`την πραγματικά γλαφυρή αφήγηση των ηρώων της ταινίας ξεδιπλώνεται ένα μωσαϊκό από ιδιαίτερα ενδιαφέροντες χαρακτήρες… Ενδεικτικά, ο Zico (Moura) και ο Deusdete (Caio Blat) είναι φίλοι παιδικοί που μπήκαν στη φυλακή διαφορετική χρονική στιγμή και με άλλη αιτία..
Υπάρχει ο Highness (Ailton Graca και -πιστέψτε με - μοιάζει καταπληκτικά στον…Denzel Washington!) ο οποίος είναι έμπορος ναρκωτικών (εξ ου και το highness..;)), ενώ ταυτόχρονα έχει 2 γυναίκες με κάμποσα παιδάκια που όταν συναντιώνται η κατάσταση είναι εκρηκτική.. Υπάρχει ο Ebony (Ivan De Almeida) που εκτελεί χρέη μάγειρα και είναι κατά κάποιον τρόπο ο αρχηγός της φυλακής, η κορυφή της ιεραρχίας και η «δικαιοσύνη», καθώς διευθετεί όλα τα ζητήματα… O Dagger (Milhem Cortaz) είναι ένας αδίστακτος δολοφόνος που όμως στο τέλος λυγίζει, ενώ ο Noway (Gero Camilo), βοηθός στο ιατρείο των φυλακών και ο Lady Di (Rodrigo Santoro), transsexual, είναι απλά 2 ερωτευμένοι νέοι (στην κυριολεξία!)…
Μέσα από τις μικρές ιστορίες τους, οι κρατούμενοι του carandiru γίνονται πιο οικείοι και κερδίζουν αβίαστα τη συμπάθεια ως ήρωες της δύσκολης και συνάμα αστείας καθημερινότητας τους… Ο Babenco αξιοποιεί τα πλούσια χρώματα του Walter Carvalho(διευθυντής φωτογραφίας), ο οποίος δε μου κάνει τη χάρη να τα αποχωριστεί ούτε στο τέλος, αλλά που στην εξιστόρηση των ηρώων δένουν πολύ καλά με το κεφάτο score (up tempo επιλογές και βραζιλιάνικα percussion). Η πολύ καλή χρήση του χιούμορ ως μέσο αφαίρεσης της τραγικότητας (βγάζει μάτι η πρόθεση αυτή της ταινίας) είναι ικανή να αντισταθμίσει την ίσως εκτεταμένη χρήση του (χαρακτηριστική ατάκα, εγκληματίας εξομολογείται την αιτία που είναι «μέσα» λέγοντας «έπιασα τη γυναίκα μου και τον εραστή της στα πράσα.. αυτός το μόνο που είχε το θράσος να μου πει ήταν «that's life»… ε, προσπάθησα να του αποδείξω το αντίθετο…»)
Όλα ωραιοποιούνται στο φίλτρο του Babenco που έχει επιλέξει να αναδείξει τραγική ειρωνεία από την ρεαλιστική αφήγηση… Υπάρχουν καλά επιμελημένες διάσπαρτες στιγμές που ο σκηνοθέτης αφαιρεί το λόγο απ'τους πρωταγωνιστές και διακριτικά αλλά επιτυχημένα προσθέτει μια ελοχεύουσα ατμόσφαιρα που θυμίζει μια εφιαλτική, εκκωφαντικά σιωπηρή ηρεμία πριν κάποιο μεγάλο κακό…
Οι σκηνές της τραγωδίας διαρκούν λίγο, αλλά καταδεικνύουν το μέγεθος της…Η εν ψυχρώ δολοφονία 111 ανθρώπων από τις δυνάμεις της αστυνομίας άνευ λόγου και αιτίας ως γεγονός σοκάρει και ο φακός αποφεύγει να διεισδύσει εις βάθος στο ρεαλισμό…
Σήμερα οι φύλακες carandiru δεν υπάρχουν πια… Οι σκηνές των ελεγχόμενων εκρήξεων είναι το κατάλληλο εκφραστικό ρεκβιέμ για το carandiru και μια αληθινή ιστορία που θλίβει και μεταφέρεται πολύ καλά από τον Babenco πέρα από τις ενστάσεις.. Το cast λειτουργεί εξαιρετικά και γίνεται ατού της ταινίας από την αρχή μέχρι το τέλος..
Οι ενστάσεις αναφέρονται σε όλη την έκταση της κριτικής (που είναι μπόλικη) και εστιάζονται στον αποπροσανατολισμένο σε μερικά σημεία του χαρακτήρα της ταινίας… Η πραγματική ιστορία πάνω στην οποία χτίζεται η ταινία είναι τραγική και ο Babencoήταν προσκολλημένος στο να δώσει στο Carandiru ένα πιο light περιτύλιγμα που ήταν εξαιρετικό σε πολλά σημείο αλλά συνολικά κρίνεται υπερβολικό…όπως και νάχει όμως, ο Babenco κατάφερε να κάνει μια πλήρη ταινία με πολύ ενδιαφέρουσα ροή ,με δόσεις δράματος και αντίστοιχες χιούμορ…Αξιόλογη…